Laudatio Bernhard Hendrik Slicher van Bath

FACULTEIT DER LETTEREN EN WIJSBEGEERTE

Laudatio van Prof. Dr. B.H. Slicher van Bath
door Prof. Dr. R. De Bock-Doehaerd,
Decaan van de Faculteit

Geachte Toehoorders,

Indien de Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte de Heren Jean-Marie ALER, Bernhard Hendrik SLICHER VAN BATH en Cornelis REEDIJK het ere-doctoraat heeft willen toekennen dan heet dit gebaar de uiting van een geloof in de waarde en de betekenis van hun zijn als wetenschapsmens en als mens in de wetenschap.

Collega Slicher van Bath,

U bent een van de meest befaamde onder de huidige historici van de economie en van de demografie, internationaal bewonderd voor uw diepzinnige visie op de samenleving van vroeger, bewonderd en gevolgd als gave technicus die een methodiek op punt heeft gesteld, nu aan de spits van het geschiedkundig onderzoek.

Wie uw œuvre en denken vertrouwd wordt, is getroffen door twee hoofdaspecten, hiervan enerzijds de aanhoudende en trouwe belangstelling voor mens en grond, mens en productie; anderzijds, de veelvuldige terreinen, waarop u deze belangstelling hebt gebracht die telkens als bron van nieuwe creativiteit hebben gewerkt, en die u telkens op magistrale wijze hebt beheerst.

U bent begonnen met de mediëvistiek en de toponymie en promoveerde onder Jan Romein met een doctoraal proefschrift “Mens en land in de Middeleeuwen in Noord- en Oost-Nederland”, u bent archivaris geworden in Gelderland en Overijssel. Als econoom werd u al met kwantitatieve problemen geconfronteerd. Deze kwelling heeft u georiënteerd naar een ander gezichtsveld, het tijdvak 1500-1800 in West- en Oost-Europa. U werd overigens in 1948 tot hoogleraar benoemd in sociaal-economische geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Groningen en in 1949 tot hoogleraar in de agrarische economische en sociale geschiedenis aan de Landbouwhogeschool te Wageningen.

Vanaf 1951 kwam een derde onderzoeksveld aan bod; u gaf voor het eerst colleges over Latijns-Amerika. U hebt zich herhaaldelijk begeven naar Columbia, Argentinië, Paraguay, Chili en hebt uw ervaring van de bestudering van de pre-industriële maatschappij wensen te gebruiken bij het onderzoek van de toestanden in deze ontwikkelingslanden en u bent dan ook vanaf 1 oktober 1972 tot directeur van het Interuniversitair centrum van studie en documentatie van Latijns-Amerika te Amsterdam benoemd.

Uw talrijke boeken en artikelen – u hebt 120 publicaties op uw naam – getuigen van de gelukkige interactie in uw denken en historische conceptie tussen de drie bodems waar uw belangstelling zich op ontplooid heeft en waar heden en verleden elkaar bevrucht hebben.

De meeste van uw werken zijn vertaald. Uw bekendheid is groot en groot is uw invloed.

U hebt colleges gehouden in de Verenigde Staten, Canada, Frankrijk, Groot-Brittannië, Portugal, Polen, Tsjecho-Slovakije, in België, ook aan de V.U.B. U bent lid van de British Academy en van de Koninklijke Academie van België.

Collega Slicher van Bath, wij hebben op al te bescheiden wijze Uw verdiensten als wetenschapsmens trachten weer te geven. Met Uw zijn als mens in de wetenschap belanden wij op het terrein van Uw daden tegenover Uw medecollega’s, Uw studenten en onze studenten. U hebt niet alleen afgestudeerden van onze Sectie Geschiedenis in Uw werk- en familiekring ont vangen, U hebt ook Uw tijd, Uw werk en Uw wetenschap hun genereus ter beschikking gesteld.

Collega, indien de Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte U het eredoctoraat heeft willen toekennen, dan betekent dit een blijk van waardering, van dankbaarheid, van gehechtheid.